Thực hiện LCA đang trở thành một phần cơ bản trong cách các công ty đang nỗ lực hướng tới mức không ròng

Thực hiện Đánh giá vòng đời (LCA) đang trở thành một phần cơ bản trong cách các công ty đang nỗ lực hướng tới các quy trình sản xuất, tiêu dùng và chuỗi cung ứng bền vững hơn. LCA đánh giá và đo lường các tác động môi trường liên quan đến sản phẩm, dịch vụ, quy trình hoặc hoạt động, từ khâu khai thác nguyên liệu thô đến hết vòng đời, là bằng chứng về việc một công ty áp dụng các biện pháp thực hành bền vững hơn. Nó cho phép tích hợp thông tin bền vững một cách có hệ thống hơn vào các chu kỳ báo cáo, chẳng hạn như báo cáo bền vững của doanh nghiệp.

Với việc LCA thúc đẩy cách các công ty và tổ chức quản lý và báo cáo về trách nhiệm môi trường của mình, họ cũng có thể sử dụng thông tin mà LCA cung cấp để thông báo các chiến lược Kinh tế Tuần hoàn, phân tích toàn bộ hiệu quả hoạt động môi trường của nền kinh tế tuần hoàn, thay vì một sản phẩm riêng lẻ hoặc một vòng đời đơn lẻ. LCA đang trở nên phổ biến hơn, được khởi xướng bởi các quy định như Tiêu chuẩn quản lý môi trường ISO 14000 ¹ hoặc bởi các tiêu chuẩn bắt buộc của ngành. Các hoạt động có trách nhiệm với môi trường như LCA có thể nâng cao danh tiếng và thương hiệu của công ty, dẫn đến tăng sự quan tâm của nhà đầu tư, lòng trung thành của người tiêu dùng mạnh mẽ hơn và cải thiện sự gắn kết của nhân viên, đồng thời giúp tiết kiệm đáng kể chi phí khi sản phẩm và quy trình được cải tiến cũng như giảm chất thải.

Các giai đoạn đánh giá vòng đời

Vòng đời sản phẩm bao gồm 5 bước chính:

1. Khai thác nguyên liệu thô
2. Sản xuất & Chế biến
3. Vận chuyển & Phân phối
4. Sử dụng & Bán lẻ
5. Xử lý/Tái chế chất thải

Có một số cách tiếp cận cần tuân theo khi thực hiện LCA:

• Cradle-to-gate : giai đoạn này đo lường các tác động từ việc khai thác nguyên liệu thô đến cổng của nhà sản xuất. Đây là một trong những phương pháp đơn giản và ít tốn kém nhất.

• Cradle-to-grave : giai đoạn này đo lường các tác động từ việc khai thác nguyên liệu thô đến hết vòng đời của sản phẩm. Phương pháp này toàn diện hơn phương pháp tiếp cận từ đầu đến cuối vì nó bao gồm giai đoạn sử dụng/bảo trì và thải bỏ sản phẩm.

• Cradle-to-cradle : giai đoạn này đo lường tác động từ việc khai thác nguyên liệu thô đến khi sản phẩm được tái chế hoặc tái sử dụng và bắt đầu một vòng đời mới. Đây được coi là đánh giá toàn diện nhất về tất cả các giai đoạn trong vòng đời của sản phẩm vì nó thúc đẩy các khái niệm về tính tuần hoàn, khả năng tái chế và tái sử dụng, nghĩa là đánh giá toàn bộ tác động môi trường của sản phẩm.

Quy định đánh giá vòng đời

Tổ chức Tiêu chuẩn hóa Quốc tế (ISO) đã soạn thảo hai tiêu chuẩn bổ sung để thực hiện Đánh giá Vòng đời: các nguyên tắc và khuôn khổ được mô tả trong ISO 14040 trong khi bản thân các yêu cầu được nêu trong ISO 14044 ² . Việc tuân theo các tiêu chuẩn này cho phép các tổ chức đặt ra mục tiêu và phạm vi của LCA, lập mô hình hệ thống cần phân tích, thu thập dữ liệu và báo cáo kết quả.

Các tiêu chuẩn ISO này bao gồm định nghĩa về LCA, giai đoạn kiểm kê và tác động cũng như cách báo cáo và xem xét kết quả LCA. Họ cũng có hướng dẫn về những hạn chế của LCA, cách quản lý mối quan hệ giữa các giai đoạn và đưa ra các phương án lựa chọn giá trị. LCA tuân thủ tiêu chuẩn thường bao gồm bốn giai đoạn: phạm vi nghiên cứu, chuẩn bị kiểm kê vòng đời (kiểm kê đầu vào và đầu ra), đánh giá tác động và đánh giá.

• ISO 14040: 2006 Quản lý môi trường - Đánh giá vòng đời - Nguyên tắc và khuôn khổ.
  ISO 14040 mô tả các tính năng chính của LCA và phác thảo các giai đoạn phân tích bao gồm: những lĩnh vực nào của môi trường cần được đề cập, trong khung thời gian nào, các phương pháp tuân theo và phác thảo các tham số về tính minh bạch và công bố công khai.

• ISO 14044:2006 Quản lý môi trường - Đánh giá vòng đời sản phẩm - Yêu cầu và hướng dẫn.
  ISO 14044 được sử dụng cùng với ISO 14040 như một tiêu chuẩn bổ sung. Nó mở rộng và giải thích các yếu tố cũng như cách tiếp cận trong ISO 14040 và yêu cầu mô hình hóa vòng đời sản phẩm hoặc dịch vụ như một hệ thống để xác định các tác động môi trường.

Các tiêu chuẩn phụ tiếp theo của các quy định này đưa ra các hướng dẫn và định nghĩa về công bố môi trường và nhãn sinh thái liên quan đến sản phẩm và dịch vụ, đảm bảo chúng không sai, gây hiểu nhầm hoặc hiểu sai nhằm mục đích giảm rửa xanh. Những ví dụ bao gồm:

• I SO14024 – xác định tiêu chí môi trường cho một nhóm sản phẩm ( Nhãn sinh thái loại I,  chẳng hạn như Nhãn sinh thái).
• ISO14021 – đánh giá nhãn môi trường loại II  hay còn gọi là tự công bố môi trường.
• ISO14025 - công cụ chính để đạt được Tuyên bố môi trường về sản phẩm (EPD), nhãn sinh thái loại III.

Các giai đoạn chính của đánh giá vòng đời

 Theo các tiêu chuẩn này, nghiên cứu đánh giá vòng đời là một cách tiếp cận có hệ thống, theo từng giai đoạn và bao gồm bốn giai đoạn có mối liên hệ với nhau:

1. Xác định mục tiêu và phạm vi,
2. Phân tích hàng tồn kho của đầu vào và đầu ra của một hệ thống.
3. Đánh giá tác động liên quan đến các đầu vào và đầu ra này.
4. Giải thích kết quả

Dựa trên phương pháp Đánh giá vòng đời (LCA), Liên minh Châu Âu đã đặt ra một khuôn khổ, được gọi là Dấu chân môi trường của sản phẩm (PEF) . Khung này nhằm mục đích cải thiện cách các quốc gia thành viên EU đánh giá hiệu quả môi trường của sản phẩm, hàng hóa và dịch vụ của họ .

Mục đích của PEF là giảm tác động môi trường của hàng hóa và dịch vụ. Nó xem xét các hoạt động trên toàn bộ chuỗi cung ứng từ khai thác, sản xuất và sử dụng nguyên liệu thô đến quản lý chất thải cuối vòng đời. Điều này đạt được thông qua mô hình hóa chi tiết về tác động môi trường của dòng nguyên liệu và năng lượng cũng như tất cả khí thải và chất thải liên quan đến vòng đời sản phẩm.

PEF chưa bắt buộc và vẫn đang trong giai đoạn thử nghiệm. Các nghiên cứu PEF đang được tiến hành đang tạo ra thông tin và dữ liệu có thể được sao chép, xác minh và so sánh, góp phần hoàn thiện các quy tắc đo lường PEF, dự kiến ​​áp dụng vào cuối năm 2024.

Các quy tắc PEF dành riêng cho từng ngành. Ví dụ, trong lĩnh vực xây dựng Châu Âu, tiêu chuẩn PEF EN15804+A2 đã dẫn đến một số thay đổi bắt buộc trong LCA.

Cơ hội đánh giá vòng đời

Một kết quả của nghiên cứu Đánh giá Vòng đời là việc định lượng mức độ tác động của một sản phẩm đến biến đổi khí hậu . LCA thường được sử dụng như một phương pháp để đánh giá lượng khí thải carbon liên quan đến sản phẩm, quy trình hoặc hoạt động của một tổ chức. Tuy nhiên, trọng tâm của LCA không chỉ giới hạn ở điều này và các công ty có thể mở rộng đánh giá LCA từ việc chỉ đo lượng phát thải tương đương khí nhà kính (GHG) của một sản phẩm, quy trình hoặc hoạt động trong vòng đời của nó sang các loại tác động khác như suy giảm ôzôn, phú dưỡng, axit hóa, độc tính của con người, độc tính sinh thái, hình thành ôzôn quang hóa, sử dụng đất và cạn kiệt tài nguyên .

Ngoài ra, LCA có thể xác định cái gọi là “điểm nóng” trong vòng đời cho biết nơi công ty hoặc nhà cung cấp của công ty có thể nhanh chóng điều chỉnh quy trình của mình để giảm tác động đến môi trường. Hiểu rõ hơn về bối cảnh trong đó sản phẩm hoạt động cho phép lập kế hoạch hành động có mục tiêu hơn để giải quyết các tác động của sản phẩm đối với môi trường cũng như nêu bật các giai đoạn quan trọng cần hành động. Điều này rất quan trọng, vì đôi khi, một sản phẩm có thể hoạt động tốt về mặt phát thải và tác động đến sự nóng lên toàn cầu nhưng có thể tiêu thụ quá nhiều nước trong suốt vòng đời của nó. Quyền hạn rộng hơn này có nghĩa là LCA cũng có thể bảo vệ đại dương, đa dạng sinh học và môi trường tự nhiên của chúng ta .   

Nghiên cứu LCA cũng có nghĩa là đo lường chất thải và tác động của các hoạt động thải bỏ và xử lý có liên quan . Bằng cách đánh giá tất cả các giai đoạn của quy trình sản xuất, bao gồm cả quản lý chất thải, các công ty có thể hiểu dòng đầu ra nào đang ảnh hưởng đến môi trường và có thể đưa ra các phương án xử lý thay thế. LCA cũng có thể xác định những ứng dụng mới tiềm năng đối với chất thải đầu ra, hỗ trợ các quy trình kinh tế tuần hoàn .

Khi việc giảm tác động của hoạt động đến môi trường trở nên cấp bách hơn, nhiều khu vực, quốc gia và ngành công nghiệp đang thực hiện các quy định và chương trình tự nguyện , yêu cầu và khuyến khích các công ty đo lường và báo cáo lượng khí thải carbon cũng như các tác động hoạt động khác. Các ngành công nghiệp, chẳng hạn như xây dựng và dệt may cũng đang đưa ra các quy định hoặc tiêu chuẩn cụ thể bắt buộc hoặc khuyến khích Đánh giá vòng đời sản phẩm hoặc quy trình chuỗi cung ứng. Ví dụ:

• Chỉ thị Ecodesign ở Liên minh Châu Âu ³  nhằm mục đích cải thiện hiệu suất môi trường của các sản phẩm liên quan đến năng lượng và có thể yêu cầu LCA như một phần của quá trình đánh giá và thiết kế sản phẩm cho các nhóm sản phẩm cụ thể.

• Chính sách mua sắm công ở nhiều quốc gia hoặc khu vực khác nhau, bao gồm cả Liên minh Châu Âu, có thể yêu cầu xem xét các tiêu chí môi trường bắt nguồn từ LCA hoặc LCA khi mua sắm sản phẩm hoặc dịch ^vụ4 .

• Tuyên bố Sản phẩm Môi trường (EPD) ⁵  là tài liệu được tiêu chuẩn hóa cung cấp thông tin minh bạch và được xác minh về tác động môi trường của sản phẩm trong suốt vòng đời của nó. Nhiều quốc gia và khu vực đã phát triển các chương trình EPD nhằm khuyến khích hoặc yêu cầu LCA cho một số loại sản phẩm nhất định, chẳng hạn như vật liệu xây dựng hoặc bao bì thải, được thiết kế để đánh giá tác động môi trường của các vật liệu và thiết kế khác nhau.

• Các hệ thống chứng nhận công trình xanh , chẳng hạn như LEED (Dẫn đầu về thiết kế năng lượng và môi trường) và BREEAM (Phương pháp đánh giá môi trường của cơ sở nghiên cứu xây dựng) ⁶ , thường yêu cầu LCA như một phần của quy trình đánh giá vì chúng giúp đánh giá hiệu quả môi trường của vật liệu và thành phần xây dựng . Ví dụ, ở Đan Mạch , sẽ bắt buộc phải thực hiện LCA cho tất cả các tòa nhà mới có diện tích lớn hơn 1.000m2, với giá trị ngưỡng giới hạn là 12kg CO2-eq/m2/năm kể từ năm 2023 ⁷ .

Giá trị của việc đánh giá vòng đời

LCA có thể là một khuôn khổ hoặc một công cụ kế toán hoặc vận hành để thu thập dữ liệu đầu vào và đầu ra của sản phẩm và xử lý. Dù bằng cách nào, LCA có thể thúc đẩy giá trị, chủ yếu từ những hiểu biết sâu sắc và dữ liệu được tạo ra bằng cách thực hiện quy trình LCA: 

• LCA cho phép người dùng so sánh hiệu quả môi trường giữa hai hoặc nhiều sản phẩm. Ví dụ, trong xây dựng, việc sử dụng xi măng Portland thông thường thay vì xi măng xỉ Portland; trong giao thông vận tải sử dụng xe điện và xe động cơ đốt trong; trong sản xuất, việc sử dụng thép được tạo ra bằng nguyên liệu thô so với thép Lò hồ quang điện được làm bằng vật liệu tái chế, v.v.

• LCA có thể cung cấp thông tin chuyên sâu về tác động môi trường qua các giai đoạn khác nhau của vòng đời sản phẩm như giai đoạn khai thác, vận chuyển, sản xuất và sử dụng. Điều này cho phép người dùng đưa ra quyết định tập trung và sáng suốt đối với các điểm nóng đã được xác định và xác định rõ hơn lộ trình đạt được mục tiêu giảm lượng carbon.

• LCA có thể cải thiện việc thiết kế và tiếp thị sản phẩm. Nó thúc đẩy “Thiết kế vì Môi trường (DfE)”, giảm tác động đến môi trường bằng cách cải thiện giai đoạn thiết kế cho đến quy trình sản xuất. Nó cũng có thể hỗ trợ việc tiếp thị các sản phẩm và dịch vụ bằng cách tạo ra dữ liệu và xu hướng có thể được sử dụng để cung cấp thông tin truyền thông tốt hơn.

• LCA có thể cải thiện sự đổi mới vì chúng tạo điều kiện phát triển sản phẩm bền vững hơn và thúc đẩy nghiên cứu về tác động đến môi trường của các vật liệu và quy trình sản xuất mới.

• Việc tập trung vào toàn bộ vòng đời cũng như việc xử lý và tái sử dụng chất thải có nghĩa là LCA có thể trở thành nền tảng của các chiến lược và quy trình Kinh tế Tuần hoàn.

• Bộ phận thu mua và thu mua có thể sử dụng LCA để tìm hiểu nhà cung cấp nào có sản phẩm và phương pháp bền vững nhất. Sau đó, họ có thể thiết kế các hợp đồng minh bạch và tiêu chuẩn hóa hơn, biến toàn bộ chuỗi cung ứng thành một chuỗi cung ứng bền vững hơn nhiều.

Những thách thức chính

Một nghiên cứu LCA chi tiết có thể phức tạp và tốn kém khi thực hiện vì nó liên quan đến việc thu thập dữ liệu môi trường rộng rãi trong mỗi giai đoạn của vòng đời. Việc thiết lập và sử dụng phương pháp cũng như cơ sở dữ liệu đều tốn rất nhiều thời gian và tiền bạc. Ngày càng có nhiều công cụ LCA đơn giản hóa được phát triển cho phép xác minh ngay lập tức vòng đời của sản phẩm, hữu ích cho những công ty không có đủ kỹ năng và nguồn lực để thực hiện nghiên cứu chi tiết.

Nhu cầu có sẵn nhiều dữ liệu đáng tin cậy hơn được thừa nhận là có tầm quan trọng cơ bản đối với sự thành công của nghiên cứu LCA. Những nỗ lực đang được tiến hành ở cấp độ quốc tế và châu Âu để cải thiện khả năng tiếp cận và tính sẵn có của dữ liệu LCA. Các cơ sở dữ liệu như Ecoinvent ⁸ , vừa được sử dụng mở vừa được công nhận, cho phép trao đổi thông tin miễn phí và cho phép phân tích Kiểm kê Vòng đời để thực hiện nhiều đánh giá bền vững.

Những hạn chế của LCA cũng cần được hiểu rõ. Việc tập trung vào các tác động môi trường có nghĩa là các thách thức kinh tế và xã hội thường không được giải quyết. Ngoài ra, phương pháp LCA, trong khi đánh giá các tác động môi trường tiềm ẩn và không thực tế, sẽ tính toán các tác động môi trường toàn cầu hoặc khu vực chứ không phải cục bộ. Điều đó có nghĩa là mặc dù LCA đã công nhận rằng khí thải có tác động toàn cầu nhưng nó chưa xác định được nhiều tác động cục bộ hoặc nhỏ hơn đối với hệ sinh thái hoặc sức khỏe con người.

Công cụ đánh giá vòng đời

Công cụ đánh giá vòng đời hoặc công cụ LCA là các công cụ phân tích dùng để đánh giá tác động môi trường của sản phẩm, dịch vụ hoặc quy trình trong toàn bộ vòng đời của nó, từ khai thác nguyên liệu thô đến thải bỏ hoặc tái chế. Những công cụ này cung cấp đánh giá có hệ thống và định lượng về các yếu tố môi trường khác nhau , chẳng hạn như tiêu thụ năng lượng, phát thải khí nhà kính, sử dụng nước và phát sinh chất thải. Bằng cách xem xét đầy đủ các tác động môi trường liên quan đến sản phẩm hoặc quy trình, các công cụ LCA cho phép người ra quyết định xác định và tập trung vào các lĩnh vực cần cải thiện , đưa ra các lựa chọn sáng suốt và thiết kế các giải pháp thay thế bền vững hơn.

Các công cụ phần mềm được liệt kê dưới đây nhìn chung phù hợp để tiến hành đánh giá vòng đời (LCA) và đánh giá tính bền vững trên nhiều lĩnh vực và ngành nghề khác nhau. Một số công cụ có thể có các tính năng cụ thể hoặc là cơ sở dữ liệu được điều chỉnh cho phù hợp với một số lĩnh vực nhất định.

1. SimaPro ⁹ : phù hợp với nhiều lĩnh vực, bao gồm sản xuất, năng lượng, xây dựng, nông nghiệp, giao thông vận tải và hàng tiêu dùng.
2. GaBi ¹⁰ : áp dụng cho nhiều lĩnh vực khác nhau như sản xuất, hóa chất, năng lượng, điện tử, ô tô và bao bì.
3. OpenLCA ¹¹ : một công cụ nguồn mở linh hoạt có thể thích ứng với các lĩnh vực và ứng dụng khác nhau, bao gồm sản xuất sản phẩm, xây dựng công trình, quản lý chất thải và năng lượng tái tạo.
4. Umberto ¹² : phù hợp với các lĩnh vực như sản xuất, công nghiệp chế biến, sản xuất năng lượng, quản lý chất thải và các sáng kiến ​​kinh tế tuần hoàn.
5. EarthSmart ¹³ : chủ yếu được sử dụng để đánh giá tính bền vững của sản phẩm, vật liệu và bao bì trong nhiều lĩnh vực khác nhau, bao gồm hàng tiêu dùng, điện tử.
6. Tư duy bền vững ¹⁴ : được thiết kế dành cho các nhà thiết kế sản phẩm và kỹ sư thuộc nhiều lĩnh vực, chẳng hạn như hàng tiêu dùng, điện tử, nội thất và vật liệu xây dựng.
7. OneClickLCA ¹⁵ : đặc biệt tập trung vào lĩnh vực xây dựng và xây dựng, cung cấp khả năng đánh giá vòng đời để đánh giá tác động môi trường của các tòa nhà.

Mặc dù các công cụ phần mềm được đề cập ở trên có thể có các tính năng hoặc cơ sở dữ liệu dành riêng cho từng ngành , nhưng chức năng và phương pháp cốt lõi của chúng có thể được áp dụng trên nhiều ngành khác nhau để đánh giá tác động môi trường và hỗ trợ việc ra quyết định bền vững. Bạn nên khám phá trang web của từng phần mềm hoặc liên hệ với các nhà cung cấp tương ứng để biết thêm thông tin chi tiết và mức độ phù hợp với các yêu cầu cụ thể.

Các chuyên gia TCI có thể trợ giúp như thế nào

1. Xác định mục tiêu và phạm vi : xác định những gì sẽ được đo lường, bằng cách thống nhất về mục đích và đối tượng của LCA, xác định ranh giới hệ thống, đơn vị chức năng, quy trình phân bổ và độ sâu của phân tích, những gì nằm ngoài phạm vi và các loại tác động để được đo.
2. Phân tích kiểm kê đầu vào và đầu ra của hệ thống : thu thập và cấu trúc dữ liệu, bằng cách ánh xạ từng quy trình trong phạm vi, mô hình hóa dữ liệu thành các luồng đầu vào-đầu ra, xác định dữ liệu cơ bản và các nguồn cần thu thập cho mỗi quy trình và thu thập dữ liệu cần thiết điểm dữ liệu.
3. Đánh giá tác động liên quan đến các đầu vào và đầu ra này : chuyển dữ liệu thành các tác động, bằng cách lập mô hình vòng đời để xác định tác động của Kiểm kê Vòng đời và bằng cách tính toán tất cả các loại tác động môi trường (ví dụ: tác động tiềm tàng đối với Biến đổi Khí hậu và Sự nóng lên Toàn cầu).
4. Giải thích kết quả : chuyển tác động thành kết luận và cơ hội, bằng cách hiểu các động lực tạo ra kết quả đầu ra của các tác động môi trường, xác định cơ hội và rủi ro, xác định nơi có thể thực hiện cải tiến trong suốt vòng đời và tính toán các cơ hội tạo ra giá trị từ việc giảm thiểu trong các tác động môi trường.

Liên hệ hỗ trợ thực hiện dịch vụ:

Ms. Vân Phạm

#Hotline: 0931796188

#Email: van.pham@tcivietnam.com

Ms. Lan Anh

#Hotline: 0824 647 279

#Email: anh.nguyen@tcivietnam.com

#Văn_Phòng_TCI_Việt_Nam

=> Hà Nội: Số 18 Tam Trinh, Quận Hai Bà Trưng, Hà Nội.

=> Đà Nẵng: 498 Bùi Trang Chước, Cẩm Lệ, Đà Nẵng.

=> Hồ Chí Minh: 8/29 Hoàng Hoa Thám, Phường 7, Bình Thạnh, Hồ Chí Minh